انواع یاتاقان صنعتی و کاربردهای آن‌ها

یاتاقان‌ها (Bearing Units) از اجزای حیاتی در سیستم‌های مکانیکی هستند که وظیفه اصلی آن‌ها نگه‌داری و هدایت محور دوار و کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک است. استفاده صحیح از یاتاقان می‌تواند عمر مفید تجهیزات صنعتی را افزایش داده، از اتلاف انرژی جلوگیری کرده و هزینه‌های نگهداری را کاهش دهد. در این مقاله به بررسی انواع یاتاقان‌های صنعتی، مشخصات فنی، مزایا و کاربردهای هر نوع پرداخته‌ایم

انواع یاتاقان صنعتی و کاربردهای آن‌ها

 یاتاقان چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

یاتاقان به‌عنوان یک نگهدارنده یا تکیه‌گاه برای محور دوار یا لغزنده عمل می‌کند. درواقع، یاتاقان نیروهای شعاعی و محوری را جذب کرده و باعث حرکت نرم و پایدار محور یا شفت در دستگاه‌ها می‌شود. یاتاقان‌ها معمولاً ترکیبی از بلبرینگ یا رولبرینگ به همراه محفظه (هوزینگ) هستند.

انواع یاتاقان صنعتی

 1. یاتاقان پایه‌دار (Pillow Block Bearing)

یکی از پرکاربردترین یاتاقان‌ها در صنایع مختلف است. این نوع یاتاقان شامل یک بلبرینگ درون یک بدنه چدنی یا فولادی با پایه نصب است.

ویژگی‌ها

  • نصب آسان روی شاسی یا بدنه

  • قابلیت روانکاری مجدد

  • قابل استفاده در بارهای متوسط

  • دارای گریس خور

کاربردها

  • نوار نقاله

  • ماشین‌آلات بسته‌بندی

  • خطوط مونتاژ

 2. یاتاقان فلنچ‌دار (Flange Bearing)

این نوع یاتاقان دارای صفحه نصب گرد یا مربعی‌شکل است که بلبرینگ درون آن نصب می‌شود. معمولاً در کاربردهایی استفاده می‌شود که محور عمود بر سطح نصب قرار دارد.

ویژگی‌ها

  • مناسب برای بارهای شعاعی

  • قابل نصب در دیواره‌ها و سطوح عمودی

  • طراحی در دو، سه یا چهار سوراخ

کاربردها

  • فن‌های صنعتی

  • گیربکس‌ها

  • دستگاه‌های کشاورزی

 3. یاتاقان چدنی (Cast Iron Bearing)

بدنه این یاتاقان از چدن مستحکم ساخته شده و مقاومت بالایی در برابر فشار، ضربه و سایش دارد. این نوع یاتاقان معمولاً با بلبرینگ‌های با حلقه قفل‌شونده عرضه می‌شود.

ویژگی‌ها:

  • مناسب برای بارهای سنگین

  • دوام بسیار بالا

  • مقاوم در برابر لرزش و ضربه

کاربردها:

  • صنعت فولاد

  • ماشین‌آلات سنگین

  • معادن

 4. یاتاقان استیل (Stainless Steel Bearing)

برای محیط‌های مرطوب، بهداشتی یا دارای مواد خورنده طراحی شده است. این یاتاقان از فولاد ضدزنگ ساخته می‌شود و در برابر خوردگی مقاوم است.

ویژگی‌ها:

  • مقاوم در برابر زنگ‌زدگی

  • مناسب برای صنایع غذایی و دارویی

  • قابلیت شستشو با آب یا مواد شوینده

کاربردها:

  • صنایع غذایی

  • تجهیزات پزشکی

  • کارخانه‌های لبنیات

 5. یاتاقان پلاستیکی یا پلیمری (Plastic Bearing Unit)

این نوع یاتاقان‌ها از مواد پلیمری تقویت‌شده ساخته می‌شوند و در برابر رطوبت، اسیدها و مواد شیمیایی مقاومت بالایی دارند.

ویژگی‌ها:

  • سبک وزن

  • عایق الکتریکی

  • بی‌نیاز از روانکاری

کاربردها:

  • صنایع شیمیایی

  • خطوط تولید الکترونیک

  • ماشین‌آلات سبک

 6. یاتاقان دو پیچ و چهار پیچ

اصطلاح “دو پیچ” و “چهار پیچ” به تعداد سوراخ‌های نصب روی فلنج یاتاقان اشاره دارد. بسته به محل نصب و میزان پایداری موردنیاز، این مدل‌ها انتخاب می‌شوند.

کاربردها:

  • موتورهای الکتریکی

  • دستگاه‌های پرس

  • تجهیزات انتقال قدرت

 نکات مهم در انتخاب یاتاقان مناسب

برای انتخاب یاتاقان مناسب، توجه به موارد زیر ضروری است:

  1. نوع بار (شعاعی یا محوری)

  2. سرعت دوران محور

  3. دمای محیط کاری

  4. شرایط محیطی (رطوبت، گردوغبار، مواد شیمیایی)

  5. میزان و روش روانکاری

  6. فضای نصب و نوع اتصال

 تفاوت یاتاقان و بلبرینگ

  • بلبرینگ، عنصر داخلی چرخان است که درون یاتاقان قرار می‌گیرد.

  • یاتاقان شامل بلبرینگ + بدنه نگهدارنده است.

  • یاتاقان نصب‌شده آماده، راحت‌تر قابل تعویض است و اغلب از طریق پیچ‌کردن روی دستگاه نصب می‌شود.

یاتاقان‌ها از اجزای حیاتی و پرکاربرد در صنعت هستند که انتخاب درست آن‌ها نقش مهمی در عملکرد بی‌نقص و دوام تجهیزات دارد. شناخت انواع یاتاقان صنعتی و مزایای هرکدام، به شما کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری در خرید تصمیم‌گیری کنید.

پیشنهاد ما

برای انتخاب دقیق یاتاقان مناسب با دستگاه یا پروژه خود، با کارشناسان بیرینگ مارکت تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی و موجودی متنوع ما بهره‌مند شوید.

بلاگ بیرینگ مارکت